PROCEDURA PRACY Z DZIECKIEM LEWORĘCZNYM artykuł

Procedura pracy z  dzieckiem leworęcznym

Z procedury może skorzystać nauczyciel posiadający w swojej grupie dziecko leworęczne

Lateralizacja – asymetria funkcjonalna ciała uwarunkowana dominacją jednej z półkul

mózgowych (stronność).

Dziecko leworęczne – dziecko, u którego dominuje lewa strona ciała. (tj. lewa ręka, noga, oko)

Cele procedury:

• ułatwienie pracy nauczyciela z dzieckiem leworęcznym,
• ukierunkowanie działań w pracy z dzieckiem leworęcznym

Zakres procedury (zadania):

• nakłanianie dziecka do akceptacji swojej leworęczności (w razie potrzeby),
• usprawnianie motoryki małej, w tym:
  • usprawnianie szybkości i precyzji ruchów ręki lewej,
  • przyswojenie prawidłowych nawyków ruchowych podczas wykonywania czynności grafomotorycznych,
• korygowanie nieprawidłowych nawyków ruchowych

Obowiązki osób realizujących zadania:

• stwarzanie dzieciom sytuacji do ich rozwoju w zakresie motoryki małej,
• stwarzanie dzieciom leworęcznym warunków poczucia akceptacji w środowisku przedszkolnym,
• uświadamianie dziecka leworęcznego o prawie do używania przez nie sprawniejszej ręki,
• stwarzanie dzieciom optymalnych warunków materialnych potrzebnych do ich prawidłowego rozwoju (np. właściwe miejsce w ławce, ustalić pozycję do pisania, ustalić pozycję do siedzenia, przybory dla dzieci leworęcznych),

Opis pracy:

1. Miejsce realizacji zadań: sala przedszkolna, plac zabaw, łazienka
2. Czas badania: pierwszy rok pobytu dziecka w przedszkolu, kontynuacja badania co roczna podczas jego pobytu na obszarze przedszkola
3. Podmiot oddziaływań: dziecko leworęczne
4. Kolejność działań:
   1. obserwacja wszystkich dzieci w grupie,
   2. wykonanie badań wstępnych na latralizację,
   3. badanie właściwe dzieci wyłonionych z badania wstępnego,
   4. przeprowadzenie wywiadu z rodzicami dziecka,
   5. postawienie diagnozy,
   6. skonstruowanie programu pracy z dzieckiem leworęcznym,
   7. wybór metod i form pracy,
   8. konsultacje z Poradnią Pedagogiczno Psychologiczną,
   9. Planowanie pracy z dzieckiem leworęcznym,
   10. Praca właściwa,
   11. Sprawdzanie postępów dziecka leworęcznego za pomocą wybranych narzędzi,
   12. Analiza wyników badań,
   13. Wyciągnięcie wniosków i w miarę możliwości dostosowanie się do nich

Opis metod badawczych (do wyboru):

1. Obserwacja – to osobliwy sposób postrzegania, gromadzenia i interpretowania poznawanych danych, w naturalnym ich przebiegu i pozostających w bezpośrednim zasięgu widzenia i słyszenia obserwatora (wg M. Łobockiego). Obserwację można podzielić na: całościową, próbek czasowych itp.

• Metoda swobodnej obserwacji (wg J. Kramer) – posługując się tą metodą, należy obserwować, którą rękę podnosi zgłaszając się do odpowiedzi, którą otwiera drzwi, włącza światło i którą posługuje się przede wszystkim przy pracach plastycznych, technicznych, i przy czynnościach samoobsługowych.
• Obserwacja prawo i leworęczności podczas zabawy (wg J. Kramer) – zabawa dziecka jest doskonałą okazją do zaobserwowania, którą ręką posługuje się ono precyzyjniej (np. przy budowaniu z klocków małych i dużych, zabawa puzzlami, praca kredkami, ołówkiem). Należy też zwrócić uwagę, której ręki dziecko używa atakując innych, i którą się broni lub odpiera atak przeciwnika. Psycholg J. Kramer uważa, że zabawy i gry, przy których tylko jedna ręka jest aktywna, a druga pozostaje bierna, pozwalają ustalić, czy dziecko jest prawo czy leworęczne.
• Metoda Badawcza Fischera i Kohenofa – polega ona na obserwacji, którą ręką wykona dziecko czynności np. pukanie, czesanie itp.
• Obserwacja podczas rysowania – prosi się dziecko o narysowanie tego co chce (np. drzewo, człowieka, kwiatka itp.). Wcześniej mówi się mu, że może rysować tą ręką, którą jest mu łatwiej. Po chwili każe mu się zmienić rękę. Przybory do rysowania należy ułożyć dokładnie pośrodku stołu, aby obie ręce znalazły się od nich w tej samej odległości. Obrazek narysowany ręką dominującą będzie bardziej wyraźny, dokładniejszy, estetyczniejszy.

2. Test pedagogiczny lub psychologiczny – każda próba, która pozwala nam uzyskiwać określone informacjeo badanej jednostce

• Test punktowy (wg Bineta i Vaschide)
• Test na dominującą rękę (wg Steingruebera i Lienerta)

3. Badanie ankietowe – jest metodą zdobywania informacji przez pytanie wybranych osób za pośrednictwem drukowanej listy pytań, zwanej kwestionariuszem
   (wg W. Zaczyńskiego)

• Ankieta określania prawo lub leworęczności (wg J. B. Sattler) – ankieta składa się z trzech części, na które większy lub mniejszy wpływ mają czynniki zewnętrzne, a nie genetyczna leworęczność.

4. Prowadzenie indywidualnych przypadków (studium przypadku) – polega na stymulowaniu wzajemnego przystosowania się jednostki i środowiska
   (wg M. Richmond)

5. Wywiad – rozmowa badającego z respondentem wg opracowanych wcześniej dyspozycji lub w oparciu o specjalny kwestionariusz.

Wykaz narzędzi badawczych zgodny z wybraną metodą badawczą:

• arkusz lub dziennik obserwacji,
• kwestionariusz ankiety dla nauczyciela przeprowadzającego badanie,
• kwestionariusz ankiety dla rodziców,
• karta wywiadu z rodzicami

Wykaz dokumentacji osiągnięć wychowanków:

• pisane tj. protokoły i sprawozdania z Rad pedagogicznych, Rad Rodziców itp.;
• obrazowo-dźwiękowe tj. rysunki, prace z ćw. grafomotorycznymi, fotografie, nagrania

video, prace plastyczne i konstrukcyjne;

• dokumenty zastane – wytwory dzieci wykonane dla celów dydaktycznych, które stają

się obiektami analizy (teczki indywidualne wytworów dzieci);

• dokumenty intencjonalne – prace dziecka, których wykonanie poleciliśmy z zamysłem

uzyskania dodatkowych informacji (teczki indywidualne wytworów dzieci).

Prezentacja wyników osiągnięć wychowanków:

• przedstawienie wyników badań za pomocą wykresów, skal i opisów na analitycznych posiedzeniach rady pedagogicznej

Wykorzystanie wyników mierzenia:

• wyciągnięcie wniosków z analizy badań w celu podnoszenia jakości działa

AUTOR: Anna Smardzewska